Giải thể doanh nghiệp không chỉ đơn thuần là việc chấm dứt hoạt động mà còn đi kèm với nhiều thủ tục pháp lý, trong đó kiểm tra thuế là một bước quan trọng. Quá trình này giúp đảm bảo doanh nghiệp đã hoàn thành đầy đủ nghĩa vụ tài chính với nhà nước, tránh các rủi ro pháp lý và hậu quả về sau. Nếu không thực hiện đúng quy định, doanh nghiệp có thể đối mặt với các khoản phạt, bị truy thu thuế hoặc kéo dài thời gian giải thể. Hãy theo dõi bài viết của Kế Toán 5T để nắm rõ quy trình kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp, giúp bạn thực hiện đúng luật và tránh những rắc rối không đáng có!
Hoạt động kiểm tra thuế là gì?
Kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp là quá trình cơ quan thuế rà soát, đánh giá việc tuân thủ các nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp trước khi chính thức chấm dứt hoạt động. Cơ quan thuế sẽ kiểm tra các khoản thuế doanh nghiệp đã kê khai, nộp và quyết toán, bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của người lao động, và các loại thuế, phí khác có liên quan. Việc kiểm tra này nhằm đảm bảo doanh nghiệp không còn nợ thuế, tránh tình trạng thất thu ngân sách nhà nước.
Quá trình kiểm tra thuế thường bao gồm việc xem xét hồ sơ kế toán, hóa đơn, chứng từ, báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán thuế. Nếu phát hiện sai sót hoặc dấu hiệu gian lận, cơ quan thuế có thể yêu cầu doanh nghiệp bổ sung, điều chỉnh hoặc thực hiện nghĩa vụ tài chính còn thiếu. Trong một số trường hợp, doanh nghiệp có thể bị truy thu thuế hoặc xử phạt hành chính nếu có vi phạm. Vì vậy, việc chuẩn bị hồ sơ minh bạch, chính xác ngay từ đầu sẽ giúp quá trình kiểm tra diễn ra suôn sẻ hơn.
Doanh nghiệp giải thể có bị kiểm tra hay không?
Có, doanh nghiệp giải thể bắt buộc phải trải qua kiểm tra thuế trước khi hoàn tất quá trình giải thể. Việc kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp nhằm đảm bảo doanh nghiệp không còn nghĩa vụ tài chính với Nhà nước trước khi chấm dứt hoạt động. Theo Luật Quản lý thuế 2019, trước khi giải thể, doanh nghiệp phải thực hiện quyết toán thuế và gửi hồ sơ lên cơ quan thuế.
Sau đó, cơ quan thuế sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ, hóa đơn, sổ sách kế toán và các giao dịch tài chính để đánh giá việc tuân thủ pháp luật thuế. Nếu phát hiện vi phạm như nợ thuế, kê khai sai, hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, doanh nghiệp phải khắc phục trước khi được cơ quan thuế xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế và cấp giấy xác nhận giải thể.
Trường hợp không bị kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp
Mặc dù kiểm tra thuế là một bước bắt buộc trong quá trình giải thể doanh nghiệp, nhưng theo Thông tư 151/2014/TT-BTC , có một số trường hợp có thể không bị kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp. Cụ thể, doanh nghiệp sẽ được miễn kiểm tra thuế nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Doanh nghiệp nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo tỷ lệ % trên doanh thu: Theo Điểm a, Khoản 8.2, Điều 16 Thông tư 151/2014/TT-BTC, các doanh nghiệp nộp thuế TNDN theo phương pháp khoán, tức là tính thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ sẽ không bị kiểm tra thuế khi giải thể. Đây là nhóm doanh nghiệp có phương thức kê khai thuế đơn giản, ít rủi ro trong công tác quản lý thuế, do đó cơ quan thuế thường không yêu cầu kiểm tra trước khi hoàn tất thủ tục giải thể.
- Doanh nghiệp không phát sinh doanh thu, chưa sử dụng hóa đơn: Theo Điểm b, Khoản 8.2, Điều 16 Thông tư 151/2014/TT-BTC, nếu doanh nghiệp từ khi thành lập đến khi giải thể không phát sinh doanh thu và chưa từng sử dụng hóa đơn, thì cũng có thể không cần kiểm tra thuế. Điều này áp dụng cho những doanh nghiệp đăng ký hoạt động nhưng không triển khai kinh doanh thực tế, không có giao dịch tài chính phát sinh.
- Doanh nghiệp có doanh thu thấp và đáp ứng các điều kiện nhất định: Theo Điểm c, Khoản 8.2, Điều 16 Thông tư 151/2014/TT-BTC, doanh nghiệp thuộc diện kê khai thuế TNDN có thể được miễn kiểm tra thuế nếu thuộc trường hợp sau. Đầu tiên là doanh thu bình quân năm không vượt quá 1 tỷ đồng (tính từ năm chưa được quyết toán hoặc thanh tra thuế gần nhất đến thời điểm giải thể). Thứ hai là đã phát hành hóa đơn hoặc có chi phí phát sinh nhưng đáp ứng đầy đủ các quy định pháp luật.
Hồ sơ kiểm tra thuế khi doanh nghiệp giải thể
Khi doanh nghiệp thực hiện thủ tục giải thể, bên cạnh việc hoàn thành các nghĩa vụ pháp lý khác, doanh nghiệp phải nộp hồ sơ kiểm tra thuế để cơ quan thuế xác định việc hoàn thành nghĩa vụ tài chính trước khi đóng mã số thuế. Hồ sơ kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp bao gồm các tài liệu sau:
- Tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp: Doanh nghiệp cần nộp Tờ khai quyết toán thu nhập doanh nghiệp (Mẫu 03/TNDN) theo quy định của cơ quan thuế. Đây là tài liệu bắt buộc để xác định số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp hoặc được hoàn lại trước khi doanh nghiệp chấm dứt hoạt động.
- Báo cáo tài chính: Doanh nghiệp phải lập và nộp báo cáo tài chính theo năm hoặc đến thời điểm ngừng hoạt động kinh doanh. Báo cáo này phản ánh tình hình tài chính, tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, là cơ sở để cơ quan thuế đối chiếu với các nghĩa vụ thuế đã kê khai.
- Hồ sơ kê khai thuế và các giấy tờ liên quan: Tùy theo thực tế hoạt động, doanh nghiệp có thể cần bổ sung các tài liệu khác. Trong đó bao gồm tờ khai thuế GTGT, tờ khai thu nhập cá nhân, bảng kê chi tiết hóa đơn đầu ra/đầu vào, chứng từ nộp thuế.
Doanh nghiệp giải thể cần làm gì khi kiểm tra thuế?
Khi doanh nghiệp thực hiện giải thể, kiểm tra thuế là một bước quan trọng để đảm bảo doanh nghiệp đã hoàn tất tất cả nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Để quá trình này diễn ra thuận lợi, doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ các quy định của cơ quan thuế. Dưới đây là các bước quan trọng trong quá trình kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp:
- Rà soát các nghĩa vụ thuế: Trước khi nộp hồ sơ đề nghị kiểm tra thuế, doanh nghiệp cần rà soát và hoàn tất các nghĩa vụ thuế. Cụ thể, doanh nghiệp phải kê khai và quyết toán các loại thuế còn tồn đọng, bao gồm: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng,… Nếu doanh nghiệp có nghĩa vụ nộp thuế khác như thuế nhà thầu, thuế bảo vệ môi trường, cần đảm bảo đã thực hiện đầy đủ.
- Rà soát các khoản nợ: Trước khi đề nghị cơ quan thuế kiểm tra, doanh nghiệp cần rà soát và thanh toán toàn bộ các khoản nợ liên quan đến hoạt động kinh doanh. Ví dụ, nợ đối tác, nợ nhà cung cấp, nợ lương nhân viên,…
- Gửi văn bản đề nghị kiểm tra thuế: Sau khi hoàn tất việc kiểm tra nội bộ, doanh nghiệp cần gửi công văn đề nghị kiểm tra thuế tới cơ quan thuế quản lý trực tiếp. Công văn trình bày rõ các thông tin như tên công ty, mã số thuế, địa chỉ trụ sở, lý do giải thể,…
- Đóng mã số thuế để hoàn tất: Sau khi cơ quan thuế xác nhận doanh nghiệp không còn nợ thuế, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy xác nhận hoàn thành nghĩa vụ thuế. Đây là tài liệu bắt buộc để tiếp tục thủ tục giải thể tại Sở Kế hoạch và Đầu tư. Cuối cùng, doanh nghiệp cần nộp Tờ khai đề nghị đóng mã số thuế (Mẫu 24/ĐK-TCT) để chính thức đóng mã số thuế. Khi mã số thuế được đóng, doanh nghiệp không còn nghĩa vụ thuế với Nhà nước và có thể hoàn tất giải thể theo đúng quy định.
Xem thêm:
- Hướng dẫn kê khai thuế đối với doanh nghiệp mới thành lập
- Các trường hợp không phải kiểm tra quyết toán thuế
Kiểm tra thuế khi giải thể doanh nghiệp là một bước không thể bỏ qua để đảm bảo doanh nghiệp đã hoàn tất mọi nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, tránh những rủi ro pháp lý sau khi chấm dứt hoạt động. Việc chủ động rà soát hồ sơ, thanh toán các khoản thuế còn nợ và tuân thủ quy trình kiểm tra thuế sẽ giúp doanh nghiệp hoàn tất giải thể một cách nhanh chóng và hợp pháp. Để nắm rõ hơn các quy định về kế toán, thuế doanh nghiệp và thủ tục pháp lý, hãy tiếp tục theo dõi website Kế Toán 5T để cập nhật những thông tin hữu ích và chính xác nhất!
