Mức xử phạt của các lỗi sai trong công tác kế toán luôn là vấn đề được nhiều doanh nghiệp và kế toán viên quan tâm. Việc nắm rõ các quy định pháp luật nhằm hạn chế những hình thức xử phạt không mong muốn và duy trì hoạt động kinh doanh trong khuôn khổ hợp pháp là điều vô cùng cần thiết. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào từng nhóm lỗi sai phổ biến trong công tác kê toán cùng với các mức xử phạt tương ứng theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam
Nhóm lỗi sai liên quan đến chứng từ kế toán
Việc xác định chính xác và đầy đủ chứng từ kế toán là nền tảng trong hoạt động kế toán của doanh nghiệp từ đó Mức xử phạt của các lỗi sai trong công tác kế toán. Những lỗi sai liên quan đến chứng từ không chỉ ảnh hưởng đến tính chính xác của số liệu mà còn có thể gây ra những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Các hành vi sai phạm trong việc lập, lưu trữ và xử lý chứng từ cần được xử lý rõ ràng nhằm đảm bảo tính minh bạch và chính xác của hoạt động tài chính.
Mức phạt khi lập chứng từ sai, thiếu hoặc không đầy đủ nội dung
Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp, kể cả các kế toán viên có thể sơ ý hoặc cố tình lập chứng từ không đúng với thực tế gây ra nhiều hậu quả tiêu cực. Theo quy định pháp luật, việc lập chứng từ không đúng, thiếu nội dung hoặc không đầy đủ sẽ bị xử phạt dựa trên mức độ sai phạm và hậu quả gây ra.
Thông thường, các hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính từ vài triệu đến vài chục triệu đồng, kèm theo yêu cầu sửa đổi, bổ sung chứng từ. Đặc biệt, nếu chứng từ không minh bạch, gây ra hiểu lầm hoặc gian lận, các mức phạt có thể nặng hơn và còn đi kèm các hình thức xử lý về hình sự hoặc hành chính khác theo quy định của pháp luật.
Việc lập chứng từ chính xác và đầy đủ không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định mà còn nâng cao uy tín, tránh rủi ro cạnh tranh không lành mạnh và các tranh chấp pháp lý có thể phát sinh về sau.
Xem thêm: Công việc kế toán cần thực hiện cuối năm 2025 theo quy định và thực tiễn doanh nghiệp
Mức phạt đối với hành vi hủy, làm mất hoặc không lưu trữ chứng từ
Hành vi hủy, làm mất hoặc không thực hiện lưu trữ chứng từ đúng quy định là trong số những sai phạm phổ biến nhất dẫn đến các khoản xử phạt hành chính đáng kể. Trong bối cảnh kiểm tra, thanh tra của các cơ quan chức năng, việc không có chứng từ hoặc chứng từ bị hủy bỏ bất hợp pháp sẽ bị xử lý nghiêm.
Các mức phạt có thể dao động từ 20 triệu đồng trở lên, tùy theo mức độ vi phạm và số lượng chứng từ bị mất hoặc hủy bỏ. Ngoài ra, còn có thể bị buộc khắc phục hậu quả như phục hồi tài liệu, nộp phạt bổ sung hoặc xử lý hình sự trong các trường hợp vi phạm nghiêm trọng gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước hoặc các bên liên quan.
Xem thêm: Mức phạt chậm đăng ký thuế hộ kinh doanh [Cập nhật 2025]
Nhóm lỗi sai liên quan đến sổ sách và báo cáo tài chính
Sổ sách và báo cáo tài chính là những công cụ trung tâm phản ánh toàn diện hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Những lỗi sai tại các khu vực này không chỉ ảnh hưởng đến hồ sơ báo cáo mà còn có thể gây ra những hậu quả pháp lý, tài chính lớn, làm giảm uy tín doanh nghiệp.
Xử phạt khi ghi sổ sai, không cập nhật hoặc không mở sổ kế toán
Ghi sổ sai hoặc không cập nhật, không mở sổ kế toán theo quy định là một trong những vi phạm phổ biến trong lĩnh vực kế toán. Hành vi này làm sai lệch số liệu tài chính, gây khó khăn trong việc kiểm tra, xác minh hoạt động của doanh nghiệp.
Về mức xử phạt, các doanh nghiệp thường bị cảnh cáo, phạt hành chính từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Ngoài ra, còn có thể yêu cầu bổ sung hoặc sửa đổi sổ sách, thậm chí xử lý hình sự trong những trường hợp vi phạm nghiêm trọng, gian lận hoặc cố ý làm sai lệch số liệu để trốn thuế hoặc gian lận tài chính.
Chính vì vậy, các doanh nghiệp cần thực hiện đúng quy định về mở sổ kế toán, ghi chép chính xác và kịp thời để đảm bảo hoạt động kinh doanh không bị gián đoạn và tuân thủ pháp luật thuế.
Xem thêm: Hướng dẫn làm sổ sách kế toán cho hộ kinh doanh chi tiết
Xử phạt khi lập báo cáo tài chính chậm, sai, hoặc không nộp
Có thể nói, việc chậm trễ hoặc lập báo cáo tài chính sai lệch là một trong những hành vi dễ gặp phải nhưng có mức độ nghiêm trọng cao về mặt pháp lý. Thực tế cho thấy, các doanh nghiệp vi phạm quy định về thời hạn nộp báo cáo thường bị xử phạt hành chính hoặc xử lý theo pháp luật về kế toán, thuế.
Theo quy định, doanh nghiệp có thể bị phạt tiền từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng nếu báo cáo tài chính bị chậm, không chính xác hoặc không nộp đúng hạn. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, cơ quan thuế hoặc kiểm toán có thể xử lý hình sự hoặc đề nghị xử phạt bổ sung, tước quyền hoạt động của doanh nghiệp trong một thời gian nhất định.
Nội dung của các báo cáo tài chính đều phản ánh hoạt động thực tế của doanh nghiệp và là căn cứ để các cơ quan chức năng thực hiện các nghĩa vụ liên quan, vì vậy việc thực hiện đúng thời hạn, chính xác trong việc lập báo cáo là điều tối cần thiết và bắt buộc.
Nhóm lỗi sai liên quan đến kê khai và nộp thuế
Mức xử phạt của các lỗi sai trong công tác kế toán liên quan đến việc kê khai và nộp thuế là một trong những nội dung chính của công tác quản lý rủi ro về thuế tại Việt Nam. Các hành vi gian lận, trốn thuế, khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp hoặc chậm nộp tiếp tục gây nhức nhối trong hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp, bộ máy quản lý và cơ quan thuế.
Mức phạt đối với kê khai sai dẫn đến thiếu số thuế phải nộp
Kê khai sai, thiếu số thuế phải nộp là hành vi vi phạm pháp luật khá phổ biến và đáng bị xử lý nghiêm khắc. Các hình thức xử phạt cho hành vi này khá đa dạng, từ cảnh cáo, phạt tiền, truy thu thuế cộng thêm tiền phạt, hoặc xử lý hình sự trong trường hợp vi phạm nặng hoặc cố ý gian lận。
Các mức phạt tiền có thể dao động từ 10 đến 50 triệu đồng, tùy vào mức độ sai phạm, số tiền thiếu thuế và động cơ phạm tội. Trong một số trường hợp, doanh nghiệp còn bị xử lý hình sự theo quy định của pháp luật doanh nghiệp hoặc luật thuế, nếu phát hiện hành vi trốn thuế có tổ chức hoặc vi phạm nghiêm trọng.
Mức phạt đối với hành vi chậm nộp hoặc trốn tránh nghĩa vụ thuế
Hành vi chậm nộp hoặc trốn thuế là những hành vi vi phạm đặc biệt nghiêm trọng, có thể gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước cũng như làm mất công bằng trong cạnh tranh. Các hình thức xử phạt thường rất nghiêm khắc, bao gồm phạt tiền, truy thu lại toàn bộ số thuế trốn hoặc chậm nộp cộng với tiền phạt theo phần trăm nhất định dựa trên số thuế chưa nộp hoặc chậm nộp.
Cũng có thể áp dụng các hình thức xử lý khác như đình chỉ hoạt động, tước quyền kinh doanh hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, đặc biệt trong trường hợp doanh nghiệp cố ý trốn thuế nhiều năm liên tiếp hoặc có tổ chức.
Kết luận
Trong bối cảnh pháp luật ngày càng chặt chẽ và có những quy định rõ ràng về mức xử phạt của các lỗi sai trong công tác kế toán, các doanh nghiệp cần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, đồng thời trang bị những kiến thức cơ bản để phòng tránh các hành vi vi phạm. Các hành vi sai phạm trong lĩnh vực kế toán có thể gây ra hậu quả rất nghiêm trọng từ việc bị xử phạt hành chính, thiệt hại về mặt uy tín, ngân sách đến các hình thức xử lý hình sự. Chính vì vậy, doanh nghiệp cần thực hiện các nghiệp vụ kế toán chính xác, đầy đủ, trung thực, đúng hạn để bảo vệ quyền lợi của mình cũng như góp phần thúc đẩy hoạt động kinh doanh lành mạnh và bền vững hơn.
Có thẻ bạn quan tâm:
Mẫu báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC đầy đủ và cập nhật
Bảng phân bổ tiền lương và cách lập đúng theo quy định kế toán
